Serbest Testosteron Nedir? Düşüklüğü, Yüksekliği ve Tedavisi

Serbest testosteron hormonu testi hastalardan kontrollerde sıkça istenen bir hormondur. Testosteron testi olarak da bilinir ve seviyesini ölçmek için kullanılır.

Serbest testosteron nedir?

Serbest testosteron hormonu testi hastalardan rutin kontrollerde sıkça istenen bir hormondur. Testosteron testi olarak da bilinen ve kandaki testosteron seviyesi ölçmek içinde yapılan bir testtir. Çoğunluk ile erkeklerde bulunan ve vücudu dengeleyen bir hormondur.

Ergenlik döneminden sonra seviyesinde artış görülür ve vücut tüylenmeye, sakallar çıkmaya, cinsel istekte artış meydana gelmeye, kaslar gelişmeye başlar. Ergenlik dönemine girilmesi ile seste kalınlaşmaya, cinsel organın gelişmesine ve sperm yapımının artmasına sebep olur. Erkeklerde 40 yaşlarına kadar testosteron hormonu değerleri normal ya da çok yüksektir. Kadınlarda da bu hormon daha az oranlarda bulunmaktadır. Fakat zaman içerisinde testosteron hormonu yerine östradiol bırakmaktadır.

Testosteron yüzde seksan oranında kan hücrelerinde bulunmakta olan ve protein olan seks hormonu bağlayıcı özelliği bulunan proteinlere bağlıdır. Arda kalan yüzde yirmi ise kanın içerisinde bir başka protein olan albümine bağlı durumda iken yalnızca yüzde dört ila bir arasında bağlı olarak bulunur. Bağlı durumda olmayan bu forma serbest testosteron ismi verilir. Sonuç olarak; çoğunlukla erkeklerde bulunan testosteron hormonu gün içerisinde değişiklik gösterir. Sabah ilk uyandıklarında çok daha yüksek seviyelerde iken akşama doğru düşüş gözlemlenmektedir.

Testosteron değer aralığının kaç olduğu sürekli değişim gösterdiği için testlerde serbest testosteron hormonu baz alınarak ölçüm yapılır. Testosteron taşıyıcı düzeyinde bulunan taşıyıcı protein olan SHBG meydana gelen değişiklerin hemen hemen hiç birinden etkilenmemektedir.

Bu sebepten ötürü; SHBG çok yüksek ya da çok düşük olur ise serbest testosteron hormonu ölçümü normal testosteron hormonu ölçüm sonucundan çok daha gerçekçi olacaktır.

Serbest testosteron normal değerleri nasıl olmalı?

Uygun olan kadın ve erkek değerleri değişiklik göstermektedir. Bu yüzden iki ayrı kategoride bunları işlemek daha uygun olacaktır.

KADIN

1-15 gün arası kadın 0.5-2.5 pg mL

16-29 gün arası kadın 0.1-1.3 pg mL

1-3 ay arası kadın 0.1-1.3 pg mL

4-5 ay arası kadın 0.3-1.1 pg mL

6-11 ay arası kadın 0.2-0.6 pg mL

1-10 yaş arası kadın: 0.15-0.6 pg mL

11-19 yaş kadın < 2.7 pg mL Folikül : < 3.4 pg mL Luteal : < 2.6 pg mL Prepuberte : 0.15-0.6 pg mL20-29 yaş arası kadın < 2.7 pg mL Folikül : < 3.4 pg mL Luteal : < 2.6 pg mL30-99 yaş arası kadın < 2.7 pg mL Folikül : < 3.4 pg mL Luteal : < 2.6 pg mL Menopoz : < 2.1 pg mL

ERKEK

1-15 gün arası erkek 1.5-31 pg mL

16-29 gün arası erkek 3.3-18 pg mL

1-3 ay arası erkek 3.3-18 pg mL

4-5 ay arası erkek 0.7-14 pg mL

6-11 ay arası erkek 0.4-4.8 pg mL

11-19 yaş arası erkek 5.1-41.5 pg mL Prepuberte : 0.15-0.6 pg mL

20-99 yaş arası erkek 5.1-41.5 pg mL

Serbest testosteron düşüklüğü / yüksekliği ve tedavisi

Serbest testosteronda genellikle testosteron düşüklüğü şikayeti yaşanmaktadır.

  • Her iki durumda da oluşabilecek sıkıntıları şöyle maddeleyebiliriz.
  • Seks isteklerinde aşırı azalma,
  • Sperm ve sıvı sayılarında azalma,
  • Ereksiyon olma zorluğu,
  • Aniden sıcak basması, terleme,
  • Testislerin normalden daha da küçük olması,
  • Kemik erimesi,
  • Kas erimesi,
  • Kıl ve tüylerin azalması, dökülmesi,
  • Çocuk yapma veriminde azalma,
  • Memelerde aşırı büyüme

Yaşı ileri olan ve andropoza girmesi muhtemel erkeklerde bu durumlar doğal karşılanmakla birlikte yaşı 40tan daha küçük olan erkeklerde daha önem arz eden bir durumdur. İyi bir doktor tarafından, serbest testosteron ölçümü yapıldıktan sonra düşüklüğün hangi boyutta olduğu tespit edilmelidir. Kişiye uygun yöntemlerle yükseltilir. Yüksekliği büyük bir sorun arz etmese de düşük olması kişinin gündelik yaşam kalitesini düşürebilmektedir. Testosteron üretimi erkeklerde en çok testislerde üretilirken kadınlarda ise yumurtalıklarda üretilmektedir. Serbest testosteron hormonları için yapılması gereken testler genellikle kol damarından alınan kan ile yapılmaktadır. Tedavisinde ise çoğunlukla ilaç reçete edilir ve oral yolla alınır. Bazı durumlarda ise krem ile tedavi de uygun görülebilir. Doktorlar tarafından sıklıkla reçete edilen ilaçlar şunlardır: (doktorunuza danışmadan kullanmayınız.)

  • Depo test,
  • Ageless male,
  • Testosterone,
  • Testim 50 mg gel,
  • Androease