Fosforun Düşmesi ve Yükselmesi Ne Tarz Sorunlara Yol Açar?
Fosforun genel anlamda sembolü P ve atom numarası da 15’dir. Fosfor kimyasal bir elementtir. Düşmesi ve yükselmesi ciddi düzeyde sorunların yaşanmasına sebep olur.
İçindekiler
Fosfor Yüksekliği ve Düşüklüğü Neden Olur?
Tüm canlıların ortak özellikleri içinde bulunan ve hücrenin yapısına eklenen bir mineraldir. Hücrenin yapısına olmaması ya da eksiklikleri belli başlı sorunlara yol açar. Fosforun genel anlamda sembolü P ve atom numarası da 15’dir. Fosfor kimyasal bir elementtir. Bu element her daim inorganik kayalarda okside durumda mevcut durumda olur. Kırmızı ve beyaz olmak üzere iki türlü formu bulunur. Fosfor;
- Dişler ile kemiklerin yapısında fazlasıyla bulunur.
- İnsan vücudunun üretmiş olduğu enerjiyi depolamasını ve kullanmasını sağlar.
- Dokuların ve hücrelerin büyümesinde ve onarılmasında önemli düzeyde rolü vardır.
- Yapılan egzersizlerden sonra oluşabilecek kas ağrılarını azaltır. Sinirde bulunan sinyal iletiminde işlevi vardır.
Normal düzeyde fosfor değerleri 2,4 ile 4,3 miligramdır. Farklı laboratuvarlarda bu değerler değişkenlik gösterebilir. Fosfor düşüklüğü ve fosfor yüksekliği farklı sebeplerden kaynaklı olarak meydana gelir. Değerleri konusunda yapılacak olan testler kanda belli olur. Yapılacak olan tüm testlerin sonuçlarına uzman bakmalı ve yorum yapmalıdır. Fosfor düşüklüğü ve fosfor yüksekliği meydana geldiğinde mutlaka uzman ile görüşülmeli gerekli olan tedaviye başlanmalıdır.
Fosfor Yüksekliği Nedir ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu durum böbrek fonksiyonlarında bir sıkıntı olduğu anlamına gelebilmektedir. Bu sorun zaman içinde kireçlenmeye yol açarak organlarda hasara neden olur. Böbrek hasarlarından farklı olarak fosforun yüksekliğine başka etkenlerde neden olabilir. Fosfor yüksekliği neden meydana gelir;
- Diyabetik ketıasidoz; yüksek düzeydeki keton seviyelerinden kaynaklı kanın asidik duruma gelmesi halidir. İnsan vücudunda insülin kalmadığı zaman vücut yağ asidi yakmaya başlar. Şeker hastalarında genelde meydana gelir ve ölüm ile sonuçlanabilir.
- Mineral dengesizlikler; vücut sıvılarında bulunan elektrolit sorunları ya da diğer elemanların dengesizlikleri de soruna yol açar. Kalsiyum yetersizliği, magnezyum yetersizliği ve D vitamini eksikliği buna örnek verilebilir.
- Bazı hastalıklar; böbrek yetmezliği, hipoparatiroidizm, karaciğer hastalıkları, pseudohipoparatiroidizm, rabdomiyoliz, tümör lizis sendromu ve şiddetli düzeyde iltihaplı hastalıklar
Bu sorunun tedavi edilmesi için;
- Karaciğer, fasulye, çerez ve süt tarzında fosfor içeren gıdaların tüketiminin azaltılması gerekir.
- Neden kaynaklandığının tanısı koyulduktan sonra önüne geçmek için önlem alınması gerekir.
- Kalsiyum tabletleri tarzında ilaçlar alınmalıdır.
- Bazı hastalarda idrar söktürücü ya da furosemit kullanılması gerekir.
- Bu sorunları yaşamak adına mutlaka uzman hekimin önerdiği her şey düzenli şekilde yapılmalıdır.
Fosfor Düşüklüğü Nedir ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Fosfor düşüklüğü böbreklerin süzme yaparak insan vücudundan attığı fosforun, besin aracılığı ile insan vücuduna alınan fosfordan az olduğunda anlaşılmaktadır. Bu sorun aşağıdaki durumlara yol açabilir;
- Şiddetli düzeyde kabızlık
- İshal
- Kusma
- Mide bulantısı
- Kaslarda ağrı
Fosforun seviyesinin düşmesi belli başlı etkenlerden dolayı meydana gelir. Bunlar;
- Mineral dengesizlikleri; kanda yer alan potasyum, sodyum ve kalsiyum tarzındaki elektrolitler insanlar için hayati görev taşır. Kalsiyum fazlalığı, magnezyum dengesizlikleri ve D vitamini eksikleri fosforun değerinde düşme yapar.
- Bazı hastalıklar; ağır metalden zehirlenme, dent hastalığı, fanconi hastalığı, şiddetli yanık, uzun süreli ishal ve hiperparatiroidizm düşüklere yol açmaktadır.
- Bazı ilaçlar; mide ekşimesi için kullanılan antiasitlerin devamlı kullanımı, idrar söktürücüler, tenofovir, cisplatin ve aminoglikozitler idrara fosforun sızmasına sebep olan ilaçlardır.
Fosforun düşmesi durumunda kısa süre içinde tedavisi yapılmalıdır. Değerlerinin belirlenmesi kanda yapılacak olan testle ortaya çıkar. Ani şekilde ortaya çıkmayan devam eden fosfor düşüklüğünde en sağlıklı tedavisi gıda tüketimin düzenli yapılmasıdır. Bundan kaynaklı olarak kuruyemiş ve süt tarzında yiyecekler tüketilmelidir. Fosfor tabletleri düzeni kullanılabilir. Ani şekilde ortaya çıkan sorunlarda damar yolu vasıtası ile elektrolit sıvı verilmesi gerekebilir.
Fosfor miktarının tıp dilindeki ismi fosforemidir. Fosfor eksikliğinin tıp dilindeki ismi de hipofosforemidir. Kanda bulunan fosfor eksiklikler birçok soruna yol açmaktadır.
- Sinirsel hastalıklar; fosfor eksikliği kişilerde nadir şekilde meydana gelir. Bu sorun meydana geldiği zaman ilk başta oluşan hastalıklar karıncalanma, vücutta uyuşma, öfkeye ve buna benzer sinirsel tarzda hastalıklardır.
- Kemik ve kas hastalıkları; fosfor eksikliği kişilerin kemiklerinde güçsüzlüklere, kaslarda zayıflamaya ve kalp konusunda problemlerin yaşanmasına neden olur. Bu sorunları yaşamak adına mutlaka uzman hekimin önerdiği her şey düzenli şekilde yapılmalıdır.