Melatonin Hormonunun Vücuda Etkisi ve Melatonin Hormonu İlacı
Melatonin hormonu geceleri uykudayken salgılanan ve insan gelişimini önemli ölçüde etkileyen bir hormondur. Eksikliği önemli sorunlara yol açabilir ve ilaç kullanımı tavsiye edilir.
İçindekiler
Uyku Hormonu – Melatonin
Melatonin hormonu insanlarda geceleri salgılanan bir çeşit hormondur. Vücudun biyolojik yapısının düzenini belirler. Kişiden kişiye değişmekle birlikte çoğu kişide gece 23:00 ile 05:00 saatleri arasında salınımı gerçekleşmektedir. Uyku hormonunun en yüksek salınımını gerçekleştirdiği saat aralığı ise 02:00 ile 04:00 zaman aralığıdır.
Melatonin hormonu beyinde yer alan epifiz bezinden salgılanmaktadır. Epifiz bezi ise bu hormonu karanlık ortamda salgılamaya başlar. Bu nedenle güneşin doğuluna yakın vücut ışık ile karşılaştığında ve ya gece ani bir ışık kaynağına maruz kaldığında bu hormonun salınımı kesilmektedir. Bu nedenle özellikle lösemi hastalığına yakalanmış kişiler mutlaka karanlık ortamda uykularını almalılardır. Ayrıca melatonin hormonunun salınımının yaş ilerledikçe azalması da bilimsel bir gerçektir. Bu anlamda kritik yaş ise 45\’dir.
Yaz ve kış mevsiminde uyku hormonunun salınımı farklılık göstermektedir. Yazın güneş ışıkları kışa oranla daha fazla kendilerini gösterdikleri için yazın salınım daha az iken güneş ışıklarının saat açısından dünyaya daha az uğradığı kış mevsiminde salınım daha yüksek olmaktadır. Sağlıklı bir insan bedeninde 5-20 mikrogram aralığında salınım yapılmaktadır.
Uyku düzenini korumaya yarayan bir diğer etken ise tyrophonin aminoasitidir. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki melotonin hormonu ve tyrophonin aminoasiti seviyesinde düşüklük yaşayanlar özellikle geceleri uykuya dalma konusunda sıkıntı çekmektedirler. Uyku sorunu çekenlerin melatonin veya tyrophonin aminoasitini arttırıcı etki gösteren gıdaları tercih etmeleri tavsiye edilmektedir.
Melatonin Hormonunun Temel Görevleri Nedir?
- Uyku hormonunun salınımının en temel görevi vücut ritminin düzenlenmesinde yardımcı olması ve vücut biyolojik saatinin ayarlanmasıdır.
- Vücut hücrelerini yenileyici etki göstermektedir. Neredeyse vücutta yer alan tüm hücrelere girebilmekle beraber vücut DNA’larını da kendine has bir şekilde korur ve herhangi bir problem durumunda yenilenmesini sağlar.
- Ergenliği başlatma görevinin yanısıra üreme sisteminde de görev almaktadır.
- Vücut ısısını düşürücü etki gösterir, vücudun uykuya geçişini sağlar.
- Çok güçlü antioksidan özelliği göstermektedir.
Çocuklarda ve Bebeklerde Melatonin
Bebeklerin ve çocukların gelişiminde en önemli etkenlerden birisi uykudur. Yeterli ve düzenli uyku eksikliği çocuklarda ileride telafisi mümkün olamayacak sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle uyku hormonunun düzenli olarak salgılanması yetişkinlerden çok bebek ve çocuklarda çok daha fazla önem arz etmektedir. Bu hormonun da etkili bir şekilde vücutta salgılanabilmesi için gece lambaları da dahil olmak üzere tüm ışıklar sönük olmalıdır.
Uyku hormonu salınımında sorun olan bebeklerde ve çocuklarda melatonin ilaçları kullanılabilir. Kısa süreli olarak bu ilaçların çocuklarda kullanılması herhangi bir sorun ortaya çıkarmaması ile birlikte tavsiye de edilmektedir. Uzun süreli olarak kullanımlarda ise ciddi bir sorun gözlemlenmemiştir.
Bu tür ilaçlar uyku sorununun yanı sıra gelişim bozuklukları görülen çocuklarda da kullanılması tavsiye edilmektedir.
Melatonin Hormonu İlacı
Vücudun uyku ritminde problem olan kişiler melatonin seviyesini arttırıcı ilaçlar kullanabilir. Melatonin ilacı doğru saat aralığında alındığında vücudun uykuya geçiş evresini hızlandırarak uykuya düşme oranını daha fazla artırmaktadır.
Uyku hapı genellikle uykudan yarım saat ile bir saat öncesinden alınması tavsiye edilmekle beraber ilacın kullanımında doktorunuzun tavsiyesine kesinlikle uymanız gerekmektedir. Melatonin uyku haplarının dil altı formu da dahil olmak üzere birçok çeşidi bulunmaktadır. Tablet formunda olanlar genelikle 3mg’lıkdır ve uyumadan önce 1 adet alınır. Ayrıca 1mg ve 5mg olanları da bulunmaktadır. Kişinin sorununa göre günlük farklı dozajlarda kullanılır.
Karaciğer hastalığı bulunan kişilere bu tür haplar tavsiye edilmemektedir. Ayrıca başka tür haplar kullanan kişiler uyku hapını kullanabilmeleri ve herhangi bir sıkıntının ortaya çıkmaması için mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar. Aynı zamanda konsantrasyon gerektirecek iş yapılacağı sırada ve gebelik dönemi boyunca melatonin hapı kullanımı tavsiye edilmez.
Uyku hapı kullanımının nadir de olsa bazı yan etkileri bulunmaktadır. Bunlar vücut ısısının düşmesi, baş ağrısı, oryantasyon bozukluğu ve uyuşukluk gibi etkilerdir.
Bu tür ilaçların gösterdiği etki zaman geçtikçe daha da artmaktadır. İlacın üreticileri 2 haftalık düzenli kullanımın ardından aşamalı şekilde ilacın etkisini daha etkili şekilde gösterdiğini belirtmektedirler.