Adrenokortikotropik Hormon Nedir, Bu Hormonun Görevleri Arasında Neler Bulunur?

Adrenokortikotropik hormon böbrek üstünde bulunan bezleri kortizol üretimi yapması adına uyarmaktadır. Kişilerde anormal düzeyde kortizol düşüklüğü ya da fazlalığı bulunuyorsa testi yapılır.

Adrenokortikotropik Hormon Nedir Görevleri Nedir?

Adrenokortikotropik hormon, AHCT olarak da bilinir. AHCT testi kanda bulunan hormon değerleri konusunda belirleme yapar. Bu hormon böbreküstünde bulunan bezleri kortizol üretimi yapması adına uyarmaktadır. Kişilerde anormal düzeyde kortizol düşüklüğü ya da fazlalığı bulunuyorsa bunun nedenini belirlemek adına hormon adrenokortikotropik testi yapılır. adrenokortikotropik hormon hipofiz bezinden salgılanmaktadır. Hormonun normal salgısı gün içinde yüksekliği ve düşüklüğü şeklinde farklılıklar gösterebilir. Günün ilk saatlerinde 6 ile 8 arasında en üst düzeylerde adrenokortikotropik hormon, akşam 18 ile 23 saatleri arasında da en düşük değerlere iner.

Hormon adrenokortikotropik fazlalığı ya da düşüklüğü adına koldan alınan kan örneği yeterli olacaktır.

Yapılacak olan testin yapılma nedeni ise;

  • Hipofiz bezinde bulunan hastalıkları ve fazlalığı belirleme adına
  • Böbreküstü bezlerinde bulunan sorunları belirlemek adına
  • Anormal düzeyde kortizol seviyelerinin varlıkların ACTH tetkiki uygulaması istenir.

Adrenokortikotropik hormon hipofiz bezinden salgılanmaktadır. Hormonun salgılanması durumunda hipotalamustan salgılanacak olan kortikotropin salgılatıcı olan hormonun da etkisi bulunur. ACTH salgısı gün içinde farklılıklar gösterir. Bunun içinde dikkatli olunmalıdır. ACTH hormonu belli başlı birçok hastalığın ve bunların yanı sıra multiplsklerozun tedavisinde de kullanılmıştır. İnsan beyinde bulunan bu bez insan vücudunda bulunan organların düzenlenmesi konusunda destek olur. Kan içinde bulunan kortizol seviyelerinin düşmesi ile hipotalamuz bezi direkt olarak CRH üretimi ile alakalı olarak uyarılarda bulunmaya başlar. Bu sayede hipofiz bezi tarafından acth üretimleri de arttırılmaya başlar. Böbrek üstü bezleri ve hipofiz bezleri sorunları da acth seviyelerinde düşmelere ve yükselmelere neden olabilir. Akciğerlerde meydana gelebilen bazı tümörlerde acth üreterek kortizol hormonunun değerlerini artırma özelliklerine sahiptir.

Adrenokortikotropik Hormon Değerleri

Aşağıda bulunan adrenokortikotropik testin yapılacağı labratuvara, kullanılan cihaza, kullanılan metoda göre farklılıklar göstermektedir.

Kanda bulunan adrenokortikotropik hormon düzeyleri;

  • Sabah saatleri; 80 pg/ mL’nin altında
  • Akşam saatleri; 50 pg/ mL’nin altında

Yüksek olan değerler nelere işaret eder;

  • Cushing hastalığı
  • Addison hastalığı
  • Kısa dönem önceden geçirilen ameliyatlar
  • Fiziksel anlamda stres
  • Duygusal anlamda stres
  • Hipofiz bezi tümörleri
  • Vücutta ATCH hormonu üreten belli başlı tümörlerin bulunması

Düşük olan değerler nelere işaret eder;

  • Kortizon hormonu kullanımı
  • Hipofiz bezlerinde var olan harsalar
  • Böbreküstü bezlerine bağlı olarak kortizol üretiminde artışlar

Testin sonucu belli başlı faktörler etkilemektedir. Bu faktörler arasında;

  • Bir hafta öncesinde radyoaktif madde kullanımı ile yapılan herhangi bir işlem
  • Duygusal anlamda yaşanan stres
  • Fiziksel anlamda yaşanan stres
  • Ciddi düzeyde meydana gelen yaralanmalar
  • Regl döneminde olmak
  • Gebelik sürecinde olmak
  • Kevoopa, insülin, lityum ve amfetamin tarzındaki ilaçların kullanımını yapmak
  • Spironolakton, östrojen ya da kortikosteroid tarzındaki ilaçların kullanımını yapmak

Yapılan test sonuçlarının mutlaka uzman tarafından kontrol edilmesi ve yorumlanması gerekir. Testlerin sonuçları konusunda etki edecek olan ilaçların kullanımını yapan hastalar bu durumunu testi yapan uzman ile muhakkak konuşmalıdır.