Büyüme Hormonu Testi Nedir? Nasıl Yapılır? Uygulama Alanları Nelerdir?

Büyüme Hormonu insanların pek çok vücut fonksiyonunu belirleyen ve kontrol eden hormonlar arasında yer alır.

Büyüme Hormonu

İnsan vücudunda, organların birbiriyle iletişim kurmalarını ve tüm hücre çalışmalarını düzenleyen aracı moleküller yer almaktadır. Bunlara hormon adı verilir. Büyüme hormonu da bu hormonlardan sadece biridir.

Bu hormon beyinde bulunan hipotalamus ve hipofiz bölgeleri tarafından üretim ve düzenlemesi yapılıp, kana salgılanmaktadır. Büyüme hormonunun rolü kemik, kas ve organların büyümesini kontrol edebilmektir. Büyüme Hormonu Eksikliği yani BHE, hipofiz bezinin yeterli düzeyde büyüme hormonu üretememesi neticesinde ortaya çıkmaktadır. Bu noksanlık bazen ağır (tama yakın), bazen ise kısmi (hafif) bir şekildedir. Artık büyüme hormonu testleri ile birlikte sağlığınızı kontrol alabilirsiniz.

Büyüme Hormonu Testi Nasıl Yapılır?

Büyüme hormonunun eksik olmasının elbette deği­şik sebepleri vardır. Ancak pek çok olguda altta yatan sebep tam olarak bilinmemektedir. Bazen bu durum BHE kalıtsal yani genetik sebepli olabilmektedir. Bazı zamanlarda da doğum sırasında hipofiz bezinin hasar görmesinden dolayı meydana çıkmaktadır. Bazen de ş­iddetli kafa travması, beyindeki tümör, kist, enfeksiyon, ışın tedavisi gibi sebepler ile hipotalamus ve hipofiz bezinin zarar görmesi, zedelenmesi neticesinde ortaya çıkar. Büyüme hormonu eksikliği yaşayan çocuklardaki en önemli bulgu, boy kısalığı ve senelik uzama hızının ya­şına göre normalinden düş­ük olmasından dolayıdır.

Normal uzama hızı yaş­a göre değişmek ile beraber, 4 ile 9 ya­ş arası çocuklarda 5 cm ve üzerindedir. Aynı zamanda çocuğun büyüme eğrisinde yaş­a göre %3’ün altında olması, pantolon ve elbise boylarının değiş­memesi gibi belirti ve bulgular bu hususta söz konusu olabilmektedir. Büyüme hormonu eksikliği yaşayan çocuğun boyuna göre kilosu çoğu zaman normaldir. Bilhassa biraz göbek çevresinde yağlanma da olabilmektedir. Büyüme hormonu eksikliğinin sebebi kafa içindeki olaylar ise buna ait belirtiler de baş­ ağrısı, görme sorunları gibi problemler olabilir. Kişide boy kısalığının pek çok sebebi vardır ve boy kısalığı sebebi ile doktora baş­vuran çocukların sadece bir kısmında “Büyüme Hormonu Eksikliği” söz konusudur. Bu hormon eksikliği olan çocukların teşhisinde öncelik olarak çocuk belli bir süre izlenip, yıllık büyüme hızı saptanmaktadır. Eğer bu hız yetersiz ise bazı tarama testleri (tam kan, biyokimya, tiroid fonksiyonları, kemik ya­şı grafisi) ve büyüme hormonunu değerlendirmeye yönelik testler yapılmaktadır.

Büyüme hormonu normal zamanda bilhassa uykuda olmak üzere, gün ve gece süresi boyunca atımlar halinde salgılanmakta, aralarda ise ölçülemeyecek kadar düş­ük olmaktadır. Bu sebep ile büyüme hormonunu test etmek için “uyarı testi” denilen yöntem ile önce vücutta büyüme hormonu salınımı uyarılır, (hap, ilaç vs. vererek) daha sonrasında ise yarım saat ara ile 4-5 kez kan örneği alınır ve bu kanlarda büyüme hormonu düzeyi ölçülüp, yeterli oranda artış olup olmadığına bakılır. Büyüme hormonu eksikliği olan küçük çocuklarda bu uyarı testinde hormon düzeyinde yeterli artış olmamaktadır. Büyüme hormonu eksikliği teşhisi konulan çocuklarda sık sık beyin manyetik rezonans incelemesi (MRI) yapılıp, eksikliğin sebebi anla­şılmaya çalışılmaktadır.

Ara­ştırmalara göre, büyüme hormonunu düzenli olarak her gün alan çocukların büyüme hızları daha iyi seyretmektedir. Bu yüzden kısa süreli zorunlu sebepler dışında mümkün olduğu sürece tedavi kesintisiz olarak sürdürülmelidir. Çocuğun geçirdiği rahatsızlıklar esnasında da büyüme hormonu kullanımına devam edilebilir. Fakat çocuğun enjeksiyon yapamayacak halde hasta ise ya da enjeksiyonu bir veya iki gün unutulur ise endi­şe edilmemelidir. Atlatılan enjeksiyon sayısını not edip doktora haber verilmelidir. Atlanan doz için fazla uygulama yapılması gerekmemektedir. Büyüme hormonunun dozu, kiloya ya da vücut yüzey alanına göre doktor tarafından belirlenmekte ve gerektiği zaman bu doz değiş­tirilebilmektedir. Doz değişikliği zamanlarında kilo, ergenlik durumu, bir önceki dönemdeki uzama hızı, IGF-I düzeyi gibi faktörler göz önüne alınmalıdır. Büyüme hormonu testleri bu yüzden önemlidir.

Büyüme hormonu testleri ve tedavisi esnasında dikkat edilmesi gereken özel bir durum bulunmamaktadır. Çocuğun her çocuk gibi dengeli beslenmesine dikkat edilmelidir. Çocuğun büyüme hormonu tedavisi esnasında her türlü sosyal ve sportif etkinliklere katılabilmektedir. Büyüme hormonu tedavisi esnasında doktor hem tedavinin etkinliğini değerlendirmek hem de olası yan etkileri tespit edebilmek için üç ay aralıklar ile muayene yapılmaktadır.