Paratiroid Ameliyatı – Nasıl Yapılır? Ameliyat Sonrası Yapılacaklar

Paratiroid ameliyatı doğrudan olarak kalsiyum değerleri ile ilgilidir. Kalsiyumun dengelenmesi için büyük bir önem arz etmektedir. Sinir ve kasa etki etmekte.

Paratiroid ameliyatı neden yapılır

Paratiroid Ameliyatı

Tıp biliminde kullanılmakta olan bir çok terimin kökeni Yunanca kelimelerden gelmektedir. Para ( paara diye okunmaktadır. ) “Yan” anlamına gelir. Tiroid kelimesi ise kalkan, kapı anlamına gelmektedir. Asırlarca önce koyulan bu isimlerin vücudumuzdaki fonksiyonlarla çoğu zaman bir alakası bulunmamaktadır. O dönemin teknolojisi itibari ile bu organların ne işe yaradığı zaten bilinmemekteydi. Tiroid bezinin hemen yan kısmında bulundukları için bu ad verilmiştir. İki adet sağ, iki adet ise sol tarafta bulunmaktadır. Vücudumuzda toplamda dört adet bulunmakta. Hastalık halinde bunlar şişmeye ve belirginleşmeye başlarlar.

Kalsiyumun dengelenmesinde büyük ve önemli bir rol oynarlar. Kalsiyum kas fonksiyonları ve sinir sistemleri için muhakkak olması gereken bir elementtir ve vücutta 8.5 mg – 10.2 mg / dl oranında bulunmaktadır. Bu değerleri geçtiğinde ya da bu değerlerin altına düştüğünde vücutta rahatsızlıklara, sıkıntılara sebebiyet vermektedir. Örnek vermek gerekir ise, vücudumuzda bulunan kalsiyum oranı birden 7’ye düşer ise ani el ve ayak uyuşma durumlarına neden olur. Kişi organlarını kullanamaz hale gelir ve müdahale edilmez ise ölümcül sonuçlar dahi doğurabilir. Bunun aksi durumunda, yani yüksek olma halinde ise, hastanın bilinci kaybolabilir ve bunun akabinde komaya dahi girebilir.

Paratiroid ameliyat etkileri

Kalsiyumun düşüş göstermesi halinde paratioit bezleri bu durumu kan yolları sayesinde haber alır ve Parmaton ismi verilen bir hormon salgımaya başlar. PTH kan hücrelerinde dolaşarak kemiklere doğru gider ve orada bileşik halde bulunan kalsiyumu çözmeye başlar, bu sayede kana elementler kalsiyum olarak karışmaya başlarlar. Bu olaylar çok çabuk bir şekilde, dakikalar içerisinde olur ve kandaki kalsiyum normale döner. PTH (Parmaton) kanımızda belirli bir seviyede hep bulunur. Vücudunuzun ihtiyacına göre azalır ya da artar.

Vücutta bulunan her organın kanseri olduğu gibi paratiroid bezlerinin de kanseri vardır. Çok nadir görülmesine karşın yine de rastlanabilmektedir. Bu gibi durumlarda ameliyat ile paratiroit in alınması gerekir. Bu kanserin tedavisi oldukça zordur. Kalsiyum çok yüksek değerlere çıkar.

Paratiroid ameliyatında risk faktörleri

• Primer hiperparatiroidizm tanısında gecikme durumlarında: Geç fark edilebilen bir hastalığın bütün komplikasyonlarının yaşanmasından sonra hasta ameliyat masasına gelir. Çok iyi ve güzel geçen bir ameliyatın ardından bile kemik kaybı yaşandığı durumlarda bunun yerine koyulması oldukça zor ve zahmetlidir.
• Yanlış tanı konulması : Aslında hastada primer hiperparatiroidizm yoktur. Hiperkalsemi vardır. Hiperkalsemi yanlış yorumlanmıştır. Bu durumda rahatsız olan kişi gereksiz yere ameliyat olur. Hastanın çoğu zaman “ Normal” paratiroidlerinin tespit edilp çıkarılması ile son bulur. Sonucunda hiperkalsemi devam eder ve hastanın şikayetleri var olmaya devam eder. Bu ikisi sık karşılaşılmakta olan bir sorundur.
• Bazı durumlarda hastalık çok ilerlemediği halde tersi gibi düşünülüp ameliyat edilir ve bu gereksiz bir durumdur. Çünkü paratioit kanserinde ileri vakalar oldukça az gözlemlenmektedir. Ameliyatsız bir şekilde de tedavi edilebilir.
• Bazen ise paratioit alınır, ameliyat gerçekleşir ve diğer paratiroit organında olduğu fark edilmez, ameliyat sona erdirilir. Fakat şikayetler devam eder ve ameliyat boşuna yapılmış olur.
• Ameliyatın ardından aç kemik sendromu denilen olay sebebi ile hastanın kalsiyumu normal değerlerin çok altına düşer. Ağır vakalarda normal, beklenen ve olması doğal karşılanan bir durumdur. Kolaylıkla tedavi edilebilir. Bu bir başarısızlık olarak görülmez. Tıpta asıl hata bu durumun olabileceğini tahmin etmemek ve hastayı olması gerekenden daha önce eve yollamaktır. Erken taburcu olan hasta evde el ayak kasılması yaşayabilmektedir.
• Bazı hastalarda ameliyat olunmasına karşın altı ay ya da bir yıl içerisinde tekrar nüksedebilir. Bu ameliyat hatası değildir ve olası bir durumdur.
• Başarılı geçen bir ameliyattan sonra en geç 1 gün içerisinde kalsiyum değerleri normale düşmelidir. Parmaton değerleri ise hemen normal değerlerine düşmeyebilir.

Cerrahi Tedavinin gerekliliği Amerikan Klinik Endokrinologlar Birliği (American Association of Clinical Endocrinologists AACE) ve Amerikan Endokrin Cerrahlar Birliği (American Association of Endocrine Surgeons AAES) 2005 yılında ortak bir bildiri yayımlamak sureti ile primer hiperparatiroidide tedavinin cerrahi olması gerektiğini kabul etmişlerdir.

Ameliyat sonrası nasıl olmalı

Paratioit hastalığında tedavi çok uzun sürmektedir ve bu hastayı maddi ve manevi olarak oldukça yıpratmaktadır. Ameliyat sonrası yaşanan ağrılar, tedavi sürecinde çekilen sıkıntılardan çok daha az olmaktadır. iyileşme süresi diğer ameliyatlar gibi kişinin bünyesine ve ameliyatın kolaylığına göre değişiklik göstermektedir. Tahmini olarak bir ay gibi bir süre içerisinde iyileşir. 7 ila 10 günde genelde toparlanılmaktadır. Yine de hastanın tamamen kendini toparlaması bu süreyi bulabilir. Bu ameliyatı olanlar varmı sorusuna ise; çok sık görülmese bile bu oran küçümsenmeyecek kadar bulunmaktadır diyebiliriz.

Bu ameliyatı gerçekleştiren bir çok özel kuruluş olmasına rağmen devlet hastanelerinin de paratiroid ameliyatlarındaki başarısı göz ardı edilemez. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bazı durumlarda yanlış teşhis konulabiliyor ve hasta gereksiz yere ameliyat masasında yatabiliyor. Bu gibi durumlara mani olabilmek için, eğer doktorunuz sizden ameliyat olmanızı istiyor ise, doktorunuz ne kadar iyi olur ise olsun ikinci bir doktora gözükmenizde fayda olabilir. Bazen, bazı küçük detaylar gözden kaçabilir ve gereksiz yere ameliyat olabilirsiniz. Ameliyat ücretleri yaptırmak istediğiniz doktora, hastaneye ve kalitesine göre değişiklik gösterebilmekte. Riskleri olan bir ameliyat olduğu için ücreti biraz fazla olabilmekte. Ayrıca bu fiyatları hastanenin kurumunuzla yaptığı anlaşmaya göre de değişecektir. Devlet hastanelerinde ise bu ücret çok daha cüzi miktarlarda olmakta. Kurumunuza göre, çoğu zaman ücretsiz yapılmaktadır.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci

Ameliyat sonrasında hastanın şikayetleri ve iyileşme sürecine göre iki gün ila bir hafta arasında hastanede yatmanız gerekebilmektedir. Fakat hastaneden çıktıktan hemen sonra gündelik hayatınıza dönmeyip, ağrılarınız dinene kadar dinlenmeniz gerekmektedir. Ağrılarınız minimuma ulaştığında ise gündelik işlerinizi yapmaya başlayabilirsiniz. Dikişleriniz alınıp kabukları tamamen iyileşene kadar kendinizi zorlayacak işler yapmamanız gerekir. Dikişlerin açılması durumunda bu işlemin yeniden yapılması gerekecektir. Bu gibi durumda gereksiz yere tekrar dikiş atılması ve aynı iyileşme sürecini tekrar yaşamanız gerekebilir.

Ameliyat sırasında patolojik inceleme yapılır. Bu yöntem ile gereksiz bir vakit kaybı yaşanmasının önüne geçilir. Elde edilen adenom incelenir. Adenomu inceledikten sonra iyi ya da kötü huylu olup olmadığına karar verilir. Bu işlemi ameliyatın diğer aşamaları izle r. Bazen paratiroid tekrarlayabilir. Bu gibi durumları önlemek için belirli aralıklarla doktor muayanesinden geçmeniz yararınıza olacaktır.