Hipotalamus Hormonu Görevleri ve Oluşan Rahatsızlıklar

Hipotalamus beyinde bulunan bir bölümdür. Düzgün çalışmaması durumunda çocuklarda gelişim bozukluğu olmasına ya da tiroid sorunları gibi hastalıkların oluşmasına neden olur.

Hipotalamus

Hipotalamus beyinde hormonların kontrolünü sağlamakta olan ve kimyasal maddelerin üretilmesini sağlayan bir bölüm olmaktadır. Hipotalamustan gelecek olan hormonlar birçok insanda etki yaratacaktır. Bunlar sıcaklığın düzenlenmesi, susuzluk, açlık, uyku düzeni, ruh hali, cinsel dürtüler ve vücudun başka hormonlarını salgılamasını sağlayacaktır. Beynin hipotalamus bölümünde hormonlar salgılanacak ve hipofiz bezi ya da başka bezlerinde bulunduğu bir bölgedir. Beyinde çok küçük bir bölüm olmaktadır. Fakat küçük olan bu kısım davranışları istemsiz ve bilinçsiz bir şekilde hareket etmeyi engelleyen metabolizma ve büyümeyi sağlayacak olan gelişme gibi endokrin işlevleri konusunda vücudun en gerekli bölümlerinden bir tanesi olmaktadır.

Hipotalamus bölümünün en ana fonksiyonlarından bir tanesi vücudun statükosunu korumakta olan homeostazi olmaktadır. Hipotalamik hormonların arasında var olan tiroptin salınımı, gonadotropin salınımı, büyüme hormonunun salgılanması, kortikotropin salınımı ve somatostatin ve dopamin hormonlarını içerisinde bulunduracaktır. Bu hormonların küçük olan kılcal damarlar içerisinde kan ile salınır. Hipofiz bezine yol alacak ve oksitosin ya da vasopresin de hipotalamik bir hormon olacaktır.

Hipotalamus beyinde elektrolit ve sıvı dengesinden sorumludur. Vücut sıcaklığını ayarlayacaktır. Kan basıncının ve vücut ağırlığının sistemlerini düzenleyecektir. 

Hipotalamus Görevleri

Her zaman için vücudun dengeli haline homeostasis adı verilmektedir. Vücut dengeli olmak zorundadır. Hipotalamus bu deneyi korumaktadır. Hipotalamusun bunu yapabilmesi için endokrin ve sinir sistemi arasında bir bağ görevi bulunmaktadır. Vücudun çok önemli fonksiyonlarında görev almaktadır. 

  • Vücut ısısı;
  • Susuzluk;
  • İştah ve kilo kontrolü;
  • Duygusal durumlar;
  • Uyku;
  • Cinsel dürtü;
  • Çocuk doğurma;
  • Kan basıncı;
  • Kalp Hızı;
  • Sindirim sistemi;
  • Vücut sıvılarını dengelemek.

Bazı sinyaller vücut tarafından beynin farklı bölgelerine gönderilmesi sonucunda hipotalamus dengeyi sağlanıp sağlamayacağı konusunda bu sinyaller bilgi verecektir. Bu durumda da hipotalamus devreye girecek ve vücudun dengede olması için doğru olan hormonları salgılamak amacıyla kan dolaşımına bırakacaktır. Bu şekilde tepki verecektir. Eğer ki hipotalamus vücudun iç sıcaklığı konusunda bir sinyal alması sonucunda vücuda ter atmasını söyleyecektir. Soğuk sinyali alması sonucunda da vücudun titremesini sağlayacak ve ısı yayılmasını sağlar.

Hipotalamus Hormonları

Vücut dengesini sağlayabilmek amacıyla vücudun hipotalamus hormon oluşturacak ve vücut dengesini kontrol etmekle sorumlu olacaktır. Hipotalamus aynu zamanda da vücuda önemli olan hormonları gönderen hipfiz bezinden de sorumludur. Enfokrin sistemi hipofiz ile birlikte hormonu üretecek olan bezleri kontrol etmek için çalışacaktır. Böbrek üstü bezleri böbrekler ve tiroid dahil olmak üzere bunlardan sorumlu olacaktır. Hipotalamusta salgılanmakta olan hormonlar ise şunlardır:

  • Böbrekler tarafından ne kadar suyun emilimini arttıracak antidüretik hormon hipotalamus sayesinde salgılanır;
  • Bazı steroidleri serbest bırakmak için pitutary bez ve adrenal bezi ile çalıştıracak metobilizma bağışıklık tepkisini düzenlemeye yardımcı olacak kortikotropin salan hormonlar;
  • Cinsel organları tutan hormonları serbest bırakmak için hipofiz bezini harekete geçirecek gonadotropin salan hormonlar;
  • Oksitosin, bir kadının sütü, vücut ısısını ve uykusunu kontrol eden hormonlar;
  • Prolaktin kontrol eden hormonlar;
  • Tirotroin salıcı hormonları ve tiroidi aktivite edecektir. Metabolizma, enerji seviyelerini gelişimsel büyümesini düzenleyecek hormonların salgılanmasını sağlayacaktır.

Büyüme hormonları da hipotalamustan etkilenecektir. Mide üzerinde ki sayısı artması ya da azaltması amacıyla hipofiz bezi ile doğrudan çalışacaktır. Özellikle de gelişme çağındaki çocuklar açısından çok önemli olacaktır.

Hipotalamus Hastalıkları

Hipotalamusun herhangi bir çalışmasında bir bozukluk olması durumunda, bu hastalık hipotalamik olarak bilinmektedir. Hipotalamus, daha çok endokrin sisteminde geniş bir role sahip olacak hipotalamik hastalıkların belirlenmesinde çok zor olan bir durumdur. Endokrin sisteminin bozulmasında hormonların endokrin sistemin geri kalanına salması için hipofiz bezinin sinyal vermesinde önemli bir rolü olacaktır. Doktor tarafından hangi bezin düzgün bir şekilde çalışmadığını teşhis edebilmek için testler yapılacaktır. Herhangi bezin düzgün bir şekilde çalışmadığını teşhis edilmesinde ve bir bozukluk olması durumunda buna hipotalamus pituiter hastalık ismi verilmektedir.

Hipotalamustan kaynaklı olan rahatsızlıkların belirtileri olacaktır. Hangi hormonların vücudunda eksik olduğuna bağlı olarak bu belirtiler de değişikliğin olacağı bilinmektedir. Özellikle de gelişme çağında olan çocuklarda büyüme ve anormal ergenlik belirtileri olacaktır. Bulanık görme ya da görme kaybının oluşması ve baş ağrısının olacağı unutulmamalıdır. Düşük adrenalin fonksiyonuna sahip olan kişilerde zayıflık ve baş dönmesi gibi belirtiler sıklıkla görülmektedir. Aktif tiroid bezinin oluşması durumunda kişilerde depresyona yatkınlık, sürekli kendisini yorgun hissetmesi, cinsel işlev bozuklukları, kadınların adet döngüsünde değişiklikler ve kilo alma gibi sorunlar görülecektir.

Hastalıkların giderilmesi için kişilerin doymuş yağ oranı yüksek diyetler içermesi gerekmektedir. Özellikle de omega-3 yağ asidi bakımından zengin olan gıdalar tüketmeleri tavsiye edilmektedir. Vitamin açısından zengin olan meyveler ve sebzelerin tüketilmesi, C vitamini alınacağı gibi B vitamini de yoğun olarak alınması gerekmektedir.