Prolaktin nedir, ne işe yarar -Prolaktin hormonunun görevleri nelerdir

Prolaktin hormonu nedir? Prolaktin hormonu ne işe yarar? Bu hormon görevlerini yerine getiremezse ya da fazla salgılanırsa neler olur? Yükselmesinde nedenleri

Prolaktin Hormonu Ne Demektir?

Prolaktin hormonu görevleri

Hipofiz bezi ön ve arka olmak üzere iki lobdan oluşmuştur. Arka lobda antidiüretik hormonlar ve oksitesin hormonları mevcuttur. Ön lobda ise büyüme hormonu (GH), prolaktin,  melanosit sitümüle edici hormon (MSH), gonadotropik hormonlar (LH ve FSH), tirotropik hormonlar (TSH) bulunmaktadır. Peki, bu hormonlar ne işe yarar, bu hormonlar az ya da çok çalışırsa ne olur?

Bu yazımızda hipofiz bezi hormonlarından prolaktin hormonu nedir açıklayacağız.

Prolaktin, gebelik döneminde laktasyonu stimüle eden ve meme dokusunun büyümesinde görevli bir hormondur. Gebelik döneminde prolaktin hormonu uyarılarak, yükselir ve memelere süt gelmesini sağlar. Ancak bu hormon yalnızca gebelik döneminde görülmez.

Prolaktin salgılanması, hipotalamus kaynaklı olup domapin hormonunun inhibitör kontrolü altındadır. Östrojen hormonu prolaktin salgısını uyarır ve prolaktin seviyesi yükselerek memelerin gelişimini, büyümesini sağlar. Gebelik döneminin doğumla sonlandırılmasından sonra prolaktin hormonu süt oluşumunu arttırır.

Hiperprolaktinemi Nedir Ve Neden Olur?

Prolaktin hormonu bazı sebeplerden dolayı yükselmektedir. Vücutta prolaktin hormonunun fazla miktarda bulunmasına hiperprolaktinemi denilmektedir. Hiperprolaktineminin sebepleri şunlardır:

• Hastada polikistik over sendromu olması
• Memelere yapılan fazla uyarım
• Hipofiz bezinde adenom bulunması durumunda,
• Dopamin hormonu yetersizliğinde
• Östrojen hormonunun aşırı salınımında
• Doğum kontrol ya da kronik ilaç kullanımında
• Stresin uzun süre devam ettiği durumlarda
• Kronik böbrek yetmezliği veya siroz hastalığının varlığında
• Tiroit hormonu ile ilgili yapısal ve işlevsel bozukluklarda
• Memelere yapılan ağır ve şiddetli darbeler sonucunda yükselebilmektedir.

Hiperprolaktineminin Belirti Ve Bulguları Nelerdir?

Prolaktin hormonunun yükselmesi çeşitli belirti ve bulgular vermektedir. Bu belirti ve bulgular kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bu hastalığa yakalanmış birisi ile aynı belirtiler göstereceksiniz diye bir şart bulunmamaktadır. Unutmadan şunu da demeliyiz ki bu hastalıkta ki belirti ve bulgular başka bir hastalığa da ait olabilir. Kesin tanı ve teşhisi doktorunuz koyacaktır. Kendi başınıza ya da arkadaş tavsiyesi ile sakınlıkla ilaç kullanmayınız. Bu hastalığın belirti ve bulgularını şu şekilde maddeleyebiliriz:

• Kadınlarda adet düzensizliği, yani az, seyrek ve lekelenme şeklinde adetler görülebilir.
• Kadınlarda adet düzenli gelse bile infertelite yani kısırlık söz konusu olabilir.
• Erkeklerde testesteron ve gonodotropik hormonu düşüklüğü görülür.
• Erkeklerde infertilite ve empotans yani penisin yeterli olarak sertleşememesi.

Hiperprolaktinemide Tanı Nasıl Koyulur?

Prolaktin hormonu değerlendirilmesi sabah aç karnına yapılan kan testleri ile yapılır. Serum prolaktin düzeyi 200 ng/ml’in üzerinde ise hipofiz tümörleri (prolaktinoma) düşünülmektedir. Kesin tanı koyulması bilgisayarlı tomografi (BT), nükleer manyetik rezonans (MR) ile araştırılarak olur. Eğer küçük tümörler bu yöntemler ile saptanamazsa 6 ay ara ile prolaktin seviyesi ölçülür ve yılda bir kez olmak üzere görüntüleme yöntemleri ile hasta gözlem altında incelenmektedir.

Hiperprolaktinemi Tedavisi

Prolaktinoma dışında başka bir nedenle yükselen prolaktin düzeylerinin tedavisi, bu nedenin ortadan kaldırılmasıyla mümkün olmaktadır. Prolaktinoma tedavisinde cerrahi ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Tedavide hastaya ilk olarak ilaç tedavisi başlanmaktadır. Hormonsal düzeyde ilaçlar olduğu için yan etkileri çok fazla bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda hasta ilaçları bırakabilir. Prolaktin düzeyi hala normal seviyeye inmemişse cerrahi tedaviye geçilir. Hipofiz bezinde yer alan tümör ameliyatla çıkarılır.