Hipafiz yetmezliği neden ortaya çıkar, Belirtileri ve tedavileri neler

Hipofiz yetmezliği tanısı doğru şekilde konulduğu zaman tedavi edilebilir bir hastalıktır. Hipofiz yetmezliği nelere bağlı olarak ortaya çıkar ve tedavisi

Hipofiz Ve Görevleri Nelerdir?

Hipofiz bezi nedir? Hipofiz bezi beynin altı kısmında bulunan ve çeşitli hormonlar salgılayan bir endokrin bezidir. Hipofiz bezi tiroid bezi, paratiroid bezi, pankreas, böbrek üstü bezleri, testis ve yumurtalıklardaki hormon salgıları düzenler. Hipofiz bezi beş temel hormon salgılar:

  • TSH (Tiroid bezini uyarıcı hormon)
  • FSH/LH (Üreme organlarını uyarıcı hormon)
  • ACTH (Böbrek üstü bezlerini uyarıcı hormon
  • GH (Büyüme hormonu)
  • Prolaktin (Süt üretimi sağlayan hormon)

Hipofiz bezinden salgılanan bu hormonların düşmesi ve yükselmesi ile ortaya çıkan hastalık grupları vardır.

Hipofiz Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?

Yukarıda saydığımız beş temel hormonun bir ya da birden fazlasının eksilmesine hipofiz yetmezliği denir. Hipofiz yetmezliğinin nedenleri şunlardır:

  • Hipofiz bezi adenomlarına (iyi huylu tümörler) bağlı olarak hipofizin basıya uğraması,
  • Hipofiz adenomuna yapılan cerrahi müdahale,
  • Doğumdan sonra gerçekleşen aşırı kanamaya bağlı olarak ortaya çıkan hipofiz bezi hasarı (Sheehan Sendromu)
  • Şuur kaybına neden olabilecek kafa travmaları,
  • Trafik kazaları nedeniyle kafaya alınan darbe,
  • Döğüş sporlarındaki ağır darbeler.

Eğer hastanın böyle bir durumu varsa veya geçmişte yaşanmış olsa dahi mutlaka doktora gitmelidir. Çünkü hipofiz yetmezliği çok ağır seyreden bir durumdur ve bu nedenle de yıllarca fark edilmeyebilir. Yukarıda sayılan nedenlerden en az birini yaşamışsanız doktorunuzla bunu paylaşmanızı öneririz.

Hipofiz Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

Yukarıda söylediğimiz gibi hipofiz yetmezliği yavaş ilerlediği için genellikle geç fark edilen bir hastalıktır; ancak eğer aşağıdaki durumları yaşıyorsanız bunların nedeni hipofiz yetmezliği olabilir; bu nedenle derhal doktora başvurmanızı öneririz.

  • Görme alanı kaybı (özellikle de şiddetli baş ağrısı ile birlikte yaşanan görme kaybı)
  • Adet sıklığında ve adet kanamalarında azalma, gebe kalamama
  • Erkeklerde tüylerin dökülmesi veya uzamaması, çocuk sahibi olamama
  • Üşüme
  • Uykuya düşkünlüğün artması
  • Cilt kuruluğu
  • Kilo artışı
  • Halsizlik
  • Aşırı sıvı ihtiyacı ve müteakibinde sık idrara çıkma
  • Sürekli açlık ihtiyacı ve açlığa dayanamama
  • Baş dönmesi
  • Düşük tansiyon

Hipofiz yetmezliği endişesi taşıyan kişinin bir endokrinoloji uzmanına görünmesi gerekir; ancak eğer endokrinoloji uzmanı yoksa iç hastalıkları uzmanı tarafından da muayene edilebilir. Eğer hipofiz adenomu tespit edilirse ve hipofiz yetmezliği tedavisi uygulanacaksa mutlaka endokrinoloji ve beyin cerrahi bulunan hastanelere gidilmesi gerekir. Eğer hipofiz bezi ameliyatı olunmuş, adenom veya kitle alınmışsa bu hastalığın hemen ortadan kalkacağı anlamına gelmez. Yani ameliyat her zaman %100 sonuçlar veremeyebilir. Bu nedenle böyle bir ameliyat geçirdiyseniz veya geçirecekseniz ameliyattan sonraki dönemde de doktorlar tarafından düzenli olarak muayene edilmeniz gerekmektedir.

Hipofiz Yetmezliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hipofiz yetmezliği teşhisi konduğu zaman hangi hormon vücutta eksilmişse o hormon ilacı verilmektedir. Tedavi eksik olan hormonun cinsine ve eksikliğine bağlı olarak uzun süre hatta ömür boyu sürebilir. Bu ilaçlar ile eksik olan hormonlar yerine konarak iyileşme sağlamaya çalışılır. Hormonun eksiklik derecesine bağlı olarak sürekli muayene ve takip gerekebilir; bu durumlarda uygun görülen aralıklarla muayene olunması, ihmal edilmemesi gerekir.