Hipofiz makroadenomu nedir, belirtileri, tedavisi ve ameliyatı

Makroadenom ne demektir? Hipofiz makroadenomu yaygın mıdır? Hipofiz makroadenomunun hiçbir zararı yok mudur? Tedavisi ve ameliyatı nasıl yapılır?

Hipofiz Makroadenomu

Hipofiz Makroadenomu Tehlikeli mi

Beynin alt kısmında gözlerin tam arka hizasında bulunan hipofiz bezi, iç salgı bezleri arasında en önemli olanıdır. Hipofiz bezi iki lobdan meydana gelmektedir. Bunlar: ön lob ve arka loblardır. Bu loblardan günlük fonksiyonlarımızı sürdürebilmemiz için çok sayıda hormon salgılanmaktadır. Yani hipofiz beziyle ilgili en ufak bir değişiklik hayatımızı önemli derecede etkilemektedir.

Peki, makroadenom ne demektir? Makro, Latince’ de büyük anlamına gelmektedir. Adenom ise Latince’ de bir tür tümör anlamına gelir. Bu tümörler bening yani iyi huylu tümör demektir ve bunlar vücudun diğer doku ve organlarına yayılım göstermezler. Hipofiz makroadenomu çok yaygın olarak rastlanılan bir tümör çeşididir.

Hipofiz makroadenomları vücudun diğer organlarına yayılma göstermese de iyi huylu bir tümörde olsa zaman içerisinde yavaş da olsa bir miktar büyüyebilirler. Bir başka olumsuz özelliği ise bu makroadenomlar aşırı hormon salgılanmasına sebep olabilirler. Makroadenomlar büyürse etrafı kemiklerle kuşatılmış olan hipofiz bezi sıkışır ve buna bağlı olarak hormon yapımında bozulma meydana gelebilir.

Daha ileri ki boyutlarda görme sinirlerinin hemen arkasında bulunduğu için hipofiz bezi görme kayıplarına sebebiyet verebilirler.

Hipofiz Bezindeki Hormonlar

Hipofiz bezinde bulunan hormonlar 6 tanedir. Bu hormonlar; yumurtalıkları (kadında over, erkekte testis) böbreküstü bezini ve tiroit bezinin kontrolünden sorumludurlar.

Bu hormonların eksik olması nedeniyle hipofiz bezi hastalıkları meydana gelmektedir.

Yumurtalıkların az çalışması nedeniyle;

  • kadınlarda memelerde küçülme,
  • düzensiz adet görme,
  • gebe kalamama erkeklerde ise libidoda azalma,
  • meninin gelmemesi,
  • sertleşme

gibi problemler meydana gelebilir. Böbreküstü bezinin az çalışması nedeniyle; şekerde düşme, aşırı halsizlik, yorgunluk, tansiyonda düşme, bayılma gibi belirtiler meydana gelebilir.

Tiroit bezinin az çalışması nedeniyle;

  • ciltte kuruluk,
  • halsizlik,
  • konsantrasyon da azalma,
  • kiloda artış,
  • kabızlık

gibi belirtiler meydana gelmektedir.

Hipofiz makroadenomlarında meydana gelen görme kusurları tek göz kapatıldığı zaman anlaşılır. Hasta tek gözü kapalıyken etrafındaki bazı şeyleri bulanık ya da hiç göremeyebilir. Bu görme kaybı iki göz açık olduğu zaman anlaşılmayabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Hipofiz makroadenomları birçok belirtilere sebep olmaktadırlar. Ancak bu makroadenomların iki ana nedeni bulunmaktadır. Bunlar:

  • Makroadenomların kontrolsüz şekilde hormon salgılaması
  • Makroadenomların çevre dokulara bası uygulamasıyla görme kaybı, şiddetli baş ağrısı ya da hipofiz hormonlarının salınımın azalması.

Tedavisi Ve Ameliyatı Nasıl Yapılır

Hipofiz makroadenomunun çeşitli tedavileri bulunmaktadır. Makroadenomların çevre dokulara yaptığı basıya göre, hormon salınımının durumuna göre ve tomogrofi görüntüsüne göre tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.  Bazı makroadenomlar tedavi gerektirmeden sadece gözlem gerektirebilirler. Hipofiz makroadenom tedavisinde ilaç tedavisi ve ameliyat uygulanabilir.

İlaç tedavisi ile aşırı hormon salınımının kontrol altına alınamaması durumunda çoğunlukla hastalara ameliyat yapılır. Aynı zamanda makroadenomların çevresine bası uyguladığı olgularda da ameliyat tedavisi daha başarılı sonuç vermektedir.

Peki, makroadenom ameliyatı nasıl yapılır?

Hipofiz bezi beynin alt kısmında yer almasına rağmen beyin ameliyatı olarak kabul edilmemektedir. Sebebi ise ameliyat gerçekleştirilirken burundan girilerek hipofiz bezine ulaşılır. Bu durumda beyin operasyon esnasında etkilenmemektedir. Daha çok sinüs operasyonu ile benzerlik göstermektedir. Hasta, ameliyat sonrası 2-3 gün gibi bir süre hastanede müşahede altında tutulur.

Ameliyattan sonra makroadenom zaman içerisinde tekrar büyüme gösterebilir. Tekrar eden makroadenomlar tekrar ameliyatla alınır.