Hipofiz Gland nedir – Hipofiz gland tümörleri ve önleme aşamaları

Hipofiz gland yüksekliği, hipofiz bezinin yüksekliğini ifade eder. Hipofiz hayati bir endokrin bezidir ve öteki bezlerin salgılarını yönetir yüksekliği sorunlar

Hipofiz Gland Yüksekliği

Hipofiz bezi beynin alt kısmında bulunan hayati bir endokrin bezidir. Birbirinden tümüyle ayrı iki adet lobdan oluşur. Aslında hipofiz bezi üç lobdan oluşur ancak ara lob embriyoda görülürken yetişkinlerde körelmiştir. Hipofiz ön lobu adenohipofiz,  arka lobu nörohipofiz olarak adlandırılmaktadır.

Hipofiz glandı boyutlarını şöyle açıklayabiliriz. Hipofiz bezi 0,5 cm yüksekliğinde, önden arkaya 1 cm uzunluğunda bir organdır. Derinliği ise 1-1,5 cm aralığındadır.

Hipofiz Bezinin Görevleri

Hipofiz bezinin hayati bir endokrin bezi olduğundan bahsetmiştik. Bu organı bu kadar önemli hale getiren üstlendiği görevlerdir. Vücudumuzda büyümeden tutun da gebeliğe kadar pek çok durumu oluşturan ve bu durumların oluşmasını sağlayan hormon bezlerinin yöneticisidir. Hipofiz bezi şu hormon bezlerini yönetmektedir:

  • TSH: Tiroid bezini uyaran hormondur. Tiroid hormonu zihinsel ve metabolik faaliyetlerin gelişimi açısından son derece önemlidir.
  • FSH/LH: Üreme organlarını uyaran hormonlardır; erkeklerde testisleri, kadınlarda yumurtalıkları uyarır.
  • Prolaktin: Süt hormonu olarak bilinir. Kadınlarda doğumdan sonra bebeği beslemek için olan süt üretimi yapan hormondur; aynı zamanda bağışıklık sisteminde de önemli rollere sahiptir.
  • ACTH: Böbrek üstü bezlerini uyaran hormondur. Böbreküstü bezinden kortizol adlı bir hormon salgılanmaktadır ve kortizol hem bağışıklık sistemimizi hem de tansiyon ve damarlardaki sıvının düzeyini ayarlamaktadır.
  • GH: Büyüme hormonudur. Ergenlik çağında boyumuzun uzamasını sağlayan bu hormon az salgılanırsa cücelik, çok salgılanırsa devlik ortaya çıkar. Aynı zamanda hafıza, zihinsel fonksiyonlar, kemiğin sağlamlaşması gibi pek çok farklı fonksiyonu vardır.

Hipofiz Bezi Hastalıkları

Hipofiz bezi hastalıkları hipofiz tümörleri ve hipofiz salgılanması hastalıkları olmak üzere iki grupta incelenebilir. Hipofiz tümörleri iyi huylu tümörlerdir ve hipofiz adenomu ya da çok daha küçükse hipofiz mikroadenomu olarak adlandırılabilirler.

Hipofiz Tümörleri

Hipofiz tümörleri genellikle pek büyümedikleri ve başka organ ya da dokulara yayılmadıkları için fark edilmeden yıllarca hipofiz bezine yerleşebilirler. Hipofiz bezine yaptığı basıdan dolayı hormon değerlerini değiştirebilir ve başka hastalıklar olarak ortaya çıkabilirler. Hipofiz tümörleri genellikle hipofizin ön kısmında ortaya çıkarlar ve primer beyin tümörlerinin %15lik bir kısmını oluştururlar. Hipofiz adenomlarının belirtileri şunlardır:

  • Vücuttaki bir hormonun aşırı salınımı (Örneğin büyüme hormonunun yetişkinlerde aşırı salgılanması ile ortaya çıkan akromegali hastalığında parmak, topuk, çene, burun gibi sivri organların büyümesi)
  • Hipofiz bezindeki birtakım hücreler tümör tarafından ezildiği için hormon salgılanamaması (Enerji azlığı, soğuğa dayanıksızlık, kıllarda dökülme, cinsel isteksizlik)
  • Hipofize yapılan bası nedeniyle duyu kaybı (Örneğin görme kaybı, çift görme)
  • Tümör içinde gerçekleşen kanama (Körlük, koma, bilinç kaybı)

Hipofiz Yetmezliği Nedir?

Trafik kazaları, düşmelere ve kazalara bağlı başa alınan darbeler, ağır döğüş sporları, doğum sonrası aşırı kanama gibi durumlardan sonra ortaya çıkabilen hipofiz yetmezliğidir

  • Baş ağrısı, görme kaybı
  • Kilo alma, cilt kuruması, uykuya düşkünlük
  • Adet kanamalarında azalma
  • Kadın ve erkeklerde infertilite (kısırlık) gibi durumlara sebep olur.

Hipofiz yetmezliğinin tedavisinde vücutta eksilen hormon yerine konur. Örneğin tiroit hormonu, kortizol preparatları, gonadal hormonlar, büyüme hormonları gibi eksik hormonların tamamlanacağı ilaçlı tedavi uygulanmaktadır; ilaçlara direnç gösterme durumunda eğer adenomlardan kaynaklı bir durum söz konusu ise ameliyatla adenomun alınması gerekmektedir.

Hipofiz Tümörleri Önleme Araştırmaları

Hipofiz tümörleri nedenleri tam olarak anlaşılamadığı için önleme amaçlı bir tedavi ya da önlem henüz geliştirilememiştir. Ancak hastanın hormonal şikayetlerini değerlendiren bir hekim hipofiz tümörleri açısından risk grubunda gördüğü hastalarını tümör çok büyüyüp ilerlemeden fark edebilir ve tedaviyi başlatabilir.