Hipofiz bezi nedir, ne işe yarar ve görevleri nelerdir?

İnsan vücudundaki hormonların salgılanmasında orkestra şefi görevini üstlenen hipofiz bezi nerede bulunuyor, görevleri nelerdir ve hipofiz bezi ne işe yarar.

Hipofiz bezi Özellikleri

Hipofiz bezi

Endokrin bezlerden biri olan hipofiz bezi beynin hemen alt kısmında yer alan ve 0.5 gram kadar olan bir hormon salgılayıcıdır. Aynı zamanda hipofiz bezinin başın hemen ön kısmında gözlerin arasında ve burnun üzerinde yerini almış bir yapıya sahiptir. Burada bulunan hipofiz bezi 600 mg ağırlığındadır. Hipofiz bezinin en etkin kısmı başın ön kısmında olan ve kırmızı kahverengi tonlarında ufak bir fasulye tanesi kadar olan bölümdür. Yapısına bakıldığında vücut içerisinde kullanılan pek çok hormonun salgılandığı yönetim merkezine de benzetilebilmektedir. Endokrin bezler grubunda yer alan hipofiz dışında iş vücutta tiroid bezi, böbrek üstü bezi, pankreas, testisler, yumurtalık ve paratiroid bezi bulunur.

Hipofiz bezi diğer hormon bezlerine bakıldığında orkestra şefi gibi görülebilir. Çünkü hipofiz bezi vücutta bulunan diğer bütün bezlerin salgılarını vücuda yayması için uyarı göndermektedir. Diğer bezlerin yöneticisi konumunda olmasının yanında ön hipofiz bezinden 6 tane arka hipofiz bezinden ise 2 tane olmak üzere toplamda 8 hormon yayılmaktadır.

Hipofiz Bezi Nerede Bulunur?

Hipofiz bezi insan vücudunda iki ayrı kısımda yer alır. 0.5 gram ağırlığında olan hipofiz bezinin en etkili ve önemli kısmı başın hemen ön kısmında gözlerin arası ve burnun üzeri denilen kısımda bulunmaktadır. Diğer hipofiz bezi ise beynin hemen alt kısmında bulunmaktadır. Ön kısımda bulunan hipofiz bezine ‘’adenohipofiz’’, arka kısımda bulunana ise ‘’nörohipofiz adı verilmektedir.

Hipofiz bezinin büyüklüğü erkek ve kadınlar arasında farklılık yapar. Gerek insanların biyolojik yapıları gerekse vücut ölçüleri nedeniyle erkeklerde bulunan hipofiz bezi kadınlardakinden daha büyüktür ve bu nedir? Hipofizin en büyük kısmı öndekidir. Diğer arkada bulunan kısmı ise hipotalamusa sinirler aracılığı ile bağlıdır.

Hipofiz Bezi Hangi Görevleri Yapar?

Hipofiz bezinden salgılanan 5 farklı hormon bulunmaktadır. Bu hormonlar ise endokrin sistem içerisinde yeri alan diğer hormonların büyük bir kısmını oluşturur. Hipotalamus adı verilen hormondan gelen uyarıcılar hipofiz bezinin üzerinden geçerek diğer hormonlara ulaşır. Yani hipofiz bezi tamamen yönetici konumunda olmayıp gelen uyarıları doğru bir şekilde yönlendirme ve vücudun çalışmasını destekleme imkanına sahiptir.

• Hipofiz bezi tiroid hormonunun çalışmasına yardımcı olan TSH hormonunun salgılanmasını sağlar. Bu salgı tiroide ulaştığında vücut gerekli emirleri yerine getirerek hormon dengesini korur. Eğer hipofiz bezi görevini doğru bir şekilde yeri ne getirmezse tiroid hormonunda da sorunlar görülecektir.
• Üreme organlarının düzenli bir şekilde çalışmasında sperm ve yumurtaların üretilmesinde etkili olan FSH ve LH hormonları da hipofiz bezinin düzenli bir şekilde çalışmasına bağlıdır. Hipofiz bezindeki sorunlar üreme hormonlarını da olumsuz bir şekilde etkileyecektir.
• Böbrek üstü bezi dediğimiz hormonun çalışmasında etkili olan hipofiz bezi, verdiği uyarılar sayesinde insan vücudundaki tansiyonu dengeler ve vücuttaki sıvı dolaşımını ayarlar.
• Büyüme hormonu olarak bilinen GH hormonunun salgılanması ile vücuttaki organların düzenli bir şekilde büyümesi ve zihinsel faaliyetlerin gerçekleştirilmesi de hipofiz bezinin görevleri arasında yer yapar.
• Kadınların doğum sonrasında emzirme dönemlerinde sütün gelmesini sağlayan prolaktin hormonunun çalışması da hipofiz bezinin salgılamasına bağlıdır. Hipofiz bezinin çalışmadığı ya da az çalıştığı durumlarda süt eksilmesi, göğüslerde ufaklık gibi sorunlar görülebilir.